Καλημέρα τζαι τα Φώτα τζαι την πλουμιστήρα πρώτα! Η φράση που λέγαμε πρώτα όταν βρίσκαμε τους συγγενείς μας και κυρίως τον τατά ή τη νούνα μας ανήμερα των Θεοφανίων ή αλλιώς τα Φώτα. Μεγάλη γιορτή για την εκκλησία, αρκετός κόσμος δίνει το παρών του στην εκκλησία και στους αγιασμούς των υδάτων που γίνονται κυρίως στην θάλασσα ή σε φράγματα. Ας δούμε όμως λίγα έθιμα που πραγματοποιούνται στην Κύπρο.
O κόσμος παίρνει το Δρόσο (τον αγιασμό) τον οποίο πίνει και με αυτόν ραντίζει τα σπίτια του, τα χωράφια του, τις δουλειές του περίπου για 40 μέρες με την ευχή να πάνε όλα καλά. Την ημέρα αυτή, όλη η οικογένεια από νωρίς το πρωί βρίσκεται στην εκκλησία ή σε χώρους όπως θάλασσα, λίμνες και φράγματα για τον αγιασμό των υδάτων. Παλιά έπαιρναν μαζί τους και διάφορα προϊόντα όπως εσπεριδοειδή, σταφύλι και τα βάπτιζαν μέσα στον αγιασμό και τα έπαιρναν σπίτι μαζί τους για ευλογία. Συνήθως στη θάλασσα με το ρίξιμο του σταυρού και το νικητή, αφήνονται ελεύθερα λευκά περιστέρια.
Στα πολύ παλιά χρόνια, τη μέρα των Φώτων άναβαν ένα κερί και το έδεναν στο κέρατο του βοδιού. Και αυτό για να είναι ευλογημένο, αφού με τα βόδια όργωναν τα χωράφια τους και ως εκ τούτου έπρεπε να είναι και αυτά ευλογημένα.
Ξεροτήανα: οι κυπριακοί λουκουμάδες! Από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα επικρατεί η παράδοση στην Κύπρο την Παραμονή των Θεοφανείων, οι νοικοκυρές να ψήνουν λουκουμάδες (ξεροτήανα), που κανείς όμως δεν αγγίζει πριν μερικοί από αυτούς σκορπιστούν στην οροφή του σπιτιού για να "φάνε" οι καλικάντζαροι (ή "σκαλαπούνταροι") και να φύγουν (αφού σύμφωνα πάντα με την παράδοση αυτά τα ξωτικά είναι ελεύθερα και περιδιαβάζουν στα χωριά από την μέρα των ψυχών, στις 2 Νοεμβρίου). Επίσης τα παλιά χρόνια οι αγρότες συνήθιζαν να δίνουν μερικούς λουκουμάδες και στα ζώα τους, κυρίως στα βόδια, ως αναγνώριση του ολόχρονου μόχθου τους για την παραγωγή της γης.
Ας ακούσουμε και λίγα κυπριακά κάλαντα των Φώτων!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου